Nguồn gốc một số địa danh ở Nam Bộ - giải thích theo tiếng Khmer

Nguồn gốc địa danh Tân An và Long An

Tân An là thành phố thuộc tỉnh Long An.

• 新 Tân: mới mẻ
• 安 An: yên ổn, an toàn
• 隆 Long: đầy đủ, hưng thịnh, lớn, tốt đẹp

Tiếng Khmer gọi chung cả Tân An và Long An là កំពង់គោ / Kâmpóng Koŭ /.

• កំពង់ ( n ) [kɑmpʊəŋ]: bến sông, cảng
• គោ ( n ) [kou] : con bò

Vậy កំពង់គោ / Kâmpóng Koŭ / là bến sông có nhiều bò hoặc chợ buôn bán bò.

Một cảnh trong lễ hội đua bò ở vùng Bảy Núi được tổ chức vào tháng 9 năm 2014 tại chùa Tà Miệt, thuộc xã Lương Phi, H.Tri Tôn, An Giang, Việt Nam. (nguồn ảnh wikipedia)

• Tham khảo địa danh Bến Nghé, nơi người Khmer gọi là bến sông có nhiều trâu, chợ trâu.

Nguồn gốc địa danh Bến Nghé

Bến Nghé là một địa danh ở thành phố Hồ Chí Minh.

Bến Nghé nghĩa là bến sông có nhiều trâu hoặc chợ buôn bán trâu bên bờ sông. Sách sử triều Nguyễn gọi theo âm Hán Việt là Ngưu Chử.

Tiếng Khmer gọi Bến Nghé là កំពង់ក្របី / Kâmpóng Krâbei /.

• កំពង់ ( n ) [kɑmpʊəŋ]: bến sông, cảng
• ក្របី ( n ) [krɑbəy] : con trâu nước, đôi khi là con khỉ trong các truyện cổ Ramayana.

Bến sông có nhiều trâu (nguồn ảnh: thegioivanhoa.com.vn)

Tham khảo thêm địa danh Tân An và Long An, nơi được người Khmer gọi là bến sông có nhiều con bò, chợ buôn bán bò.

Nguồn gốc địa danh Tiểu Cần

Tiểu Cần là một huyện nằm về phía tây của tỉnh Trà Vinh, thuộc tả ngạn sông Hậu.

Tiếng Khmer gọi Tiểu Cần là កញ្ចោង / Kânhchaông / hoặc [kɑɲcaoŋ] , tức là cái bành (kiệu) voi của vua quan.

Trận chiến trên lưng voi giữa vua Siam Naresuan và hoàng tử Miến (theo http://thairesidents.com/lifestyle/naresuan-museum-celebrates-rich-history/)

Nguồn gốc địa danh Hồng Dân

Hồng Dân là một huyện phía Bắc của tỉnh Bạc Liêu. Huyện Hồng Dân được đặt theo tên Trần Hồng Dân (1916-1946), người chiến sĩ cộng sản chống Pháp lúc bấy giờ.

Người Khmer gọi Hồng Dân là ក្បាលក្រពើ / Kbal Krâpeu / /Kbal Kropu/ /Kbal Kro Pơ/, tức Đầu Sấu.

• ក្បាល ( n ) [kbaal] : cái đầu, phía trước
• រពើ ( n ) [krɑpəə] : con cá sấu

Ở thành phố Cần Thơ có địa danh cầu Đầu Sấu, vàm Đầu Sấu. Phải chăng cũng có điểm tương đồng?

Hồng Dân ក្បាលក្រពើ Kbal Krâpeu Kbal Krâpeu Kbal Kropu Kbal Kro Pơ đầu sấu cá sấu (theo thuyhaisan.net)

Nguồn gốc địa danh Sóc Trăng

Sóc Trăng là một tỉnh ven biển thuộc đồng bằng sông Cửu Long thuộc Việt Nam, nằm ở cửa Nam sông Hậu, cách thành phố Hồ Chí Minh khoảng 231 km, cách Cần Thơ 62 km.

Tên gọi Sóc Trăng do từ Srok Kh'leang của tiếng Khmer mà ra. Srok tức là "xứ", "cõi", Kh'leang (ឃ្លាំង) là "kho", "vựa", "chỗ chứa bạc". Srok Kh'leang là xứ có kho chứa bạc của nhà vua. Tiếng Việt phiên âm ra là "Sốc-Kha-Lang" rồi sau đó thành Sóc Trăng. Dưới triều Minh Mạng, Sóc Trăng bị đổi là Nguyệt Giang tỉnh (chữ Sóc biến thành chữ Sông, Trăng thành Nguyệt nên Sóc Trăng biến thành Sông Trăng rồi bị đổi thành Nguyệt Giang).

• ស្រុក ( n ) [srok] : quận/huyện, vùng đất
• ឃ្លាំង ( n ) [kleaŋ] hoặc Khleăng : kho báu, nhà kho